De voordelen van hennep als bouwstof én bouwmateriaal

Is hennep de meest krachtige en veelzijdige plant op aarde? De feiten over wat wellicht de enige plant is die ons kan voeden, huisvesten, kleden, genezen én van energie kan voorzien.

Natuurlijk

Als boeren-klein-dochter ben ik maar wat dankbaar dat ik de mogelijkheid heb gekregen om op jonge leeftijd iets van het boerenleven van dichtbij mee te maken. Tussen de kippen in het kippenhok, bij opa op de kar, het plukken van hoogstamfruit, walnoten rapen achter de schuur, verstoppertje spelen op het plein en in de huiswei, de boerenzwaluwen in de koeienstal, miemele en kruisbessen plukken achter de varkensstal, het omspitten van en het oogsten uit de moestuin, Limburgse vlaaien en broden bakken in het bakkes, het verven van de staldeuren, de zelfdrink-bakken in de koeienstal, die fantastische aarde-vloer in de schuur en onder het sjob, oma's inmaak op de planken in het opkamertje, de mesthoop achterom, de houten luiken van de hooizolders, het zuëmere van korenaren, de bloemen langs het paadje en de klieëkes op het plein. Zomaar een greep uit het grote vat van warme herinneringen aan de boerderij van opa en oma.

De appel valt niet ver van de boom en het zou zomaar kunnen dat de fijne tijden op de boerderij de eerste zaadjes hebben geplant om 'later' bij te kunnen dragen aan een gezonde groene wereld. Inmiddels is het geen nieuws dat ik als architect graag zoveel mogelijk met natuurlijke materialen zou willen bouwen. De afgelopen jaren heb ik op diverse manieren kennis opgedaan over 'nieuwe' toe te passen groene bouwmaterialen. De markt is groeiende en gelukkig groeit de toepassing van gezonde bouwmaterialen ook. Gezond bouwen betekent voor mij natuurinclusief bouwen. Wat kunnen we leren van wat Moeder Aarde ons van nature geeft?

Moeder Aarde

Zaaien doe je met nieuwe maan. Als de klieëkes dicht gaan dan regent het zometeen. Vliegen de zwaluwen heel hoog in de lucht dan wordt het morgen mooi weer. Leven in verbinding met de cyclus van de natuur om ons heen. Hoe mooi is het dat we 'opnieuw' kunnen kiezen om te bouwen met natuurlijke materialen? Met bouwmethodieken als strobouw, leembouw, houtbouw en/of bouwen met kalkhennep kunnen ruimtes vormgegeven worden waar een natuurlijk comfort waarneembaar is. Zo is kalkhennep bijvoorbeeld een van nature brandwerend product met gunstige isolatiewaarden, vochtregulerende waarden en akoestische waarden en draagt daarmee bij aan het creëren van een gezond binnenklimaat. Met je eigen lichaam als graadmeter ervaar je ruimtes die in balans zijn, koel in de zomer en warm in de winter. Kalkhennep heeft door de kalk een grote samenhang en is daardoor sterk en tegelijkertijd relatief licht van gewicht. Hierdoor is kalkhennep zowel voor nieuwbouw én renovatie projecten geschikt.

Afgelopen najaar was ik tijdens een lezing van Hans Kamperman blij verrast om óók vanuit een mondiaal perspectief inzicht te krijgen in de veelzijdige kwaliteiten die aan de hennepplant toegewezen kunnen worden. Wist je bijvoorbeeld dat de vervuilde grond in Chernobyl en Fukushima wordt schoongemaakt door het telen van hennepplanten?

  1. Één hectare hennep produceert evenveel zuurstof als 25 hectare bos
  2. Één hectare hennep kan evenveel papierpulp produceren als vier hectare bomen.
  3. Papier van hennep kun je 8 keer recyclen, papier van hout maar 3 keer.
  4. Hennep is samen met Bamboe de snelst groeiende plant op aarde. Hennep groeit in 90-120 dagen van zaaien tot oogsten, een boom doet daar 20 jaar over.
  5. Hennep kan overal ter wereld verbouwd worden, heeft weinig water nodig en is daardoor bestand tegen klimaatverandering en lange perioden van droogte.
  6. De hennepplant beschermt zichzelf tegen insecten en heeft daardoor geen bestrijdingsmiddelen nodig. De hennepplant heeft geen kunstmest nodig om te groeien. Hennep is goedkoper te verbouwen dan soja of mais.
  7. Hennep heeft als een van de weinige planten op aarde het vermogen om de grond, het water en de lucht te zuiveren. Fytoremediatie is een proces waarbij een plant vervuilende stoffen zoals PEFAS, grafeen, zware metalen en isotopen reinigt door ze om te zetten in onschadelijke stoffen.

"Hemp has high frequency, and by its vibration, I think it has the effect or potentiality to purify the environment made by the radiation." ~ Dr. Masaru Emoto, Tohoku area Japan 2012.

Bronnen:
Kalkhennep Nederland
Groene Bouwmaterialen
Isohemp

Bij opa op de kar, Overbroek (Hoensbroek) 1973.
Het zuëmere van korenaren, Doenrade 1981.
Praktijkmoment Limburgs Architecten Collectief Gronsveld, 09 april 2025.
Presentatie Hans Kamperman, 15 september 2024.
LK-bij opa op de kar.jpgLK-sprokkelen-korenaren.jpgLK-Kalkhennep-overzicht.jpg
LK-Kalkhennep-NL.jpgLK-SHE-symbool.jpgLK-kalkhennepblokken.jpg